Booen uit kranten
Overgenomen uit een krant omstreeks 1972/1973
Wilmsboo wellicht in particuliere handen
Stichting wil oude schuur restaureren
Van een van onzer verslaggevers
SCHOONEBEEK -Het gemeentebestuur van Schoonebeek wil de Wilms Boo in Nieuw - Schoonebeek overdragen aan de stichting De Spiker. De historische veeschuur staat vlak bij de Duitse grens is te bereiken via de weg die tegenover de openbare school is gelegen.
Als de raad ermee akkoord gaat, wil De Spiker de oude Saksische stal restaureren. Dit gaat ongeveer een ton kosten. Het is de bedoeling om de wanden te vernieuwen, een afrastering van eiken palen en beplanting aan te brengen.
Het complex dat in oudheidkundig opzicht van grote waarde is werd vorig jaar door de gemeente voor een symbolisch bedrag van een gulden aangekocht van de eigenaar, de heer G.J. Wilms.
Als voorwaarde werd toen gesteld, dat De Boo moest worden beheerd door een stichting waarin minstens twee kinderen of nazaten van de heer Wilms zitting moesten hebben.
Reeds in het begin van de zestiende eeuw waren er gelijk soortige schuren als de Wilmsboo
De boo of boe werd gebruikt als primitieve veestal voor jongvee.
In Schoonebeek en het aangrenzende Duitse gebied waren vele types te vinden.
De veeschuren stonden in de regel nogal afgelegen in het landschap, hetgeen ook met de
Wilmsboo het geval is.
In verband met de gestelde voorwaarde kregen wethouder G.J. Wilms en B.G. Wilms te Aalten in het stichtingsbestuur zitting.
L. de Jong van het provinciaal museum Drenthe werd als lid van de sectie “restauratie boe” benoemd.
Tijdens een in het gemeentehuis gehouden vergadering werd besloten om ook dit jaar weer een oudheidkundige tentoonstelling te houden.
Door het stichtingsbestuur van de Spiker wordt altijd nog gestreefd naar een permanete tentoonstellingsruimte, het liefst in de vorm van een oude boerderij.
Het bestuur is er van overtuigd, hetgeen overigens ook op de vorig jaar gehouden expositie wel is gebleken, dat er in Schoonebeek voldoende materiaal voorhanden is om een museum te kunnen vullen.
Overgenomen uit de Gezinsbode 9-4-1975
BOO's HOUDEN DE HISTORIE VAN SCHOONEBEEK IN ERE
Met de restauratie van de Hekmans Boo en de Wilms Boo krijgt Schoonebeek straks een historische trekpleister van de eerste orde. Beide oude "koeherdershutten", zoals ze kunnen worden aangemerkt, zijn bijna weer geheel in de oude staat terug gebracht. De Wilms Boo wordt gerestaureerd ten zuiden van de Europaweg in Nieuw Schoonebeek, de oorspronkelijke plaats van deze "boerderij". De Hekmans Boo wordt volgens oude stijlherbouwd aan de Burgemeester osselaan ten noorden van het bestemmingsplan de Beeklanden in het centrum van Schoonebeek. Beide historische bouwwerken worden gerestaureerd onder toezicht van de afdeling Monumentenzorg van het Provinciaal Museum van Drente. Booën zijn historische koeherders stallen, die in het grijze verleden met name in Schoonebeek en het aangerenzend gebied in Duitsland waren te vinden.
Voor zover bekend stonden in het grensgebied, aan het Schoonebeeker Diep, ten oosten van Schoonebeek enkele tientallen booën. Ze kunnen eigenlijk worden beschouwd als dependances van de boerenbedrijven, De boo stond veelal op een behoorlijke afstand van de hoofdboerderij. Bij zo'n boo hoorde zo'n 40 tot 80 hectare land, waarin het jongvee verbleef. De boo's werden beheerd door de "boo - heer", die de gehele verzorging op zich nam. Tijdens de wintermaanden verbleef de "boo- heer" bij zijn vee in de boo. Naast stalling voor het jongvee, zo'n 30 à 40 stuks, bevatte de boo ook een woon en slaapruimte.
Het woongedeelte van de boo was niet bepaald comfortabel. Het bestond uit een ruimte van 3 bij 4 meter, waarin een bedstee was afgetimmerd. In de ruimte bevond zich verder een ronde tafel, een stoel, turf in de hoek, een tuitlamp, een karnton, een spinde (provisiekast), een potkachel en wat kookgerei. Alhoewel de "boo - heer" ondergeschikt was aan de boer, stond hij toch min of meer in een hoog.aanzien. De "beste" boerenknecht kwam slechts in aanmerking en - in hem werd dan ook veel vertrouwen gesteld. .Hij kreeg ook een melkkoe toegewezen, die zich onder het jongvee bevond en de opbrengst was dan voor de "boo - heer". Als de "boo – heer" in het voorjaar naar de boerderij terugkeerde, werd hij door het boerengezin met een feest onthaald.
ANNO 1500
De booën zijn geheel uit eiken stijlen opgetrokken. De wanden bestaan uit stro vlechtwerk. Het woongedeelte bezit een wand, die uit twijgen is gevlochten en daarna met klei is bepleisterd. Opmerkelijk is, dat het vee in de .boo op Friese wijze is gestald, namelijk met de koppen tegen de muur met in het midden een pad en aan weerszijden een grup.
De booën dateren uit het zeer grijze verleden. Het kerkelijk archief van het bisdom Utrecht spreekt over booën aan het Schoonebeeker Diep rond het jaar 1500. Bekend is dat in de vorige eeuw de booën zijn verkocht aan boeren uit Emsland. De kopers braken de veehutten af en verkochten het bijbehorende land. Deze nieuwe eigenaren, veelal Duitsers, bouwden bij dat land dan een nieuwe boerderij. Vandaar ook de vele Duitse familienamen in Nieuw Schoonebeek. Twee eigenaren verkochten hun boo echter niet. Dat waren de families Wilms en Hekman, waaraan Schoonebeek het kostbare bezit dan nu ook aan te danken heeft. De overblijfselen van de Hekmans Boo werden door de gemeente aangekocht, terwijl de nog enigszins in takt gehouden Wilms Boo door de familie werd overgedragen aan de oudheidkundige stichting "De Spiker".
EXPLOITATIE
Het bestuur van "De Spiker" heeft momenteel kontakten met de bevolking en de dorpsraad van Nieuw Schoonebeek over de ontwikkeling en de exploitatie van de Wilms Boo als museum. Dit speciaal omdat de historie van de boo nauw verweven is met het ontstaan van Nieuw Schoonebeek. De restauratiewerkzaamheden van de Wilms Boo worden uitgevoerd door aannemersbedrijf Anholts uit Schoonebeek. De herbouw van de Hekmans Boo wordt verzorgd door Rebouw uit Zweeloo. De totale kosten worden geraamd op 350.000 gulden. Dit wordt gesubsidieerd door rijk – provincie - gemeente en tevens is er een bijdrage van de Nederlandse Aardolie Maatschappij.
Overwogen wordt door het bestuur van de stichting "De Spiker" om voor beide bouwwerken aansluiting te zoeken bij de Stichting "Monumenten wacht Nederland". Door de daaruit volgende periodieke inspektie zal de historische waarde optimaal gewaarborgd zijn.
Overgenomen uit een dagblad datum en merk onbekend
BELANGRIJKE TOERISTISCHE TREKPLEISTER
G.J. Wilms voorzitter van "de .Spiker" zegt bijzonder verheugd te zijn in Schoonebeek straks weer een tweetal boo's te hebben. "Daarmee herleeft een stukje echte Schoonebeker historie, wat uniek is voor Nederland, ja zelfs voor West-Europa'., aldus de heer Wilms.
Hij hoopt en verwacht dan ook dat deze objecten een belangrijke toeristische trekpleister ;zullen worden voor Schoonebeek. En dat vindt hij een interessante bijkomstigheid naast het eigen waardevolle bezit.
De restauratie van beide booën zal er zeker toe bijdragen Schoonebeek "interessant" te maken voor dagtoerisme aldus de Spiker voorzitter.
De Hekman's Boo in Schoonebeek zal na gereedkomen worden gebruikt zoals dat vroeger ook het geval was. Rond de boo zullen dan ook beesten worden geweid, en een nog aan te trekken "boo-heer" zal deze boo beheren. Hij zal dan onder meer ook 't land bewerken (bemesten, maaien, hooien) op de manier zoals ,dat vroeger werd gedaan.
De Wilms Boo in Nieuw Schoonebeek, die in de oorspronkelijke omgeving is gerestaureerd zal worden ingericht als museum en zal ook als zodanig zijn te bezichtigen. Een (bijna) complete historische boo - inboedel zal dan ook in de Wilms boo worden ondergebrácht.
Overgenomen uit een dagblad datum en merk onbekend
Restauratie Wilms - boo in Schoonebeek gaat zeventig mille kosten
Van een onzer verslaggevers
SCHOONEBEEK -De eeuwenoude Wilms-boo in Nieuw-Schoonebeek wordt gerestaureerd. Het gemeentebestuur is van mening dat deze koeherdershut uit cultuur-historische overwegingen bewaard moet blijven.
De totale restauratie - en inventariskosten bedragen 70.000 gulden. De Wilms-boo is enige tijd geleden overgedragen aan de Stichting De Spiker.
Voor rekening van de gemeente komt een bedrag van 21.000 gulden. De rest word gedekt uit bijdragen van rijk, provincie en de Nederlandse Aardoliemaatschappij.
Overgenomen uit de Drentse courant 3-12-1992
Duitse interesse voor Hekmans Boo
Van een onzer verslaggeefsters
-.SCHOONEBEEK. Burgemeester en wethouders zijn in overleg met de cultuurhistorische vereniging in Emlichheim over Hekmans Boo. De Duitse vereniging is geinteresseerd in de overname van de boo en Schoonebeek wil de oude schuur graag kwijt.
Hekmans Boo staat op een perceel grond in het nieuwe bestemmingsplan Sandberglanden.
Het gebouw, dat een replica is van een echte boo staat de gemeente daar vanwege woningbouw in de weg.
Vorig jaar kocht de gemeente de grond en de opstallen voor 100.000 gulden van de Schoonebeeker cultuurhistorische vereniging De Spiker: De koop yeroorzaakte destijds een rel in de politieke gelederen. De grond was twintig jaar geleden door de gemeente aan de spiker voor een symbolisch bedrag geschonken en nu kocht de gemeente het voor een ton weer terug. Op de grond stond echter ook de Hekmans boo. De Spiker wilde wel van het gebouw af, omdat het veel onderhoud vergde en de gemeente nam het met de grond over. De gemeente heeft nu in de cultuurhistorische vereniging in Emlichheim een belangstellende.
PS Allicht zijn Duitse cultuurhistorische enthousiastelingen geinteresseerd in een vorm van explotatie van de Wilms boo.
Aan de Duitse kant van het Schoonebekerdiep staat geen enkele boo meer.
- B. De namaak boo is immiddels verkocht en verplaatst naar Vlieghuis Gem. Coevorden. Ze staat nu bij de Zuivelboerderij.
Voormalig eigendom van G.J.Wilms en verkocht in 1977.